Chán Ăn Mất Ngủ: Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục Hiệu Quả
Bạn có cảm thấy mệt mỏi vì đêm nào cũng trằn trọc khó ngủ, sáng dậy lại chẳng muốn ăn gì? Tình trạng chán ăn mất ngủ kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe. Vậy đâu là nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả tình trạng này? Hãy cùng Dược Bình Đông tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
1. Đôi Nét Về Chán Ăn Mất Ngủ
Chán ăn mất ngủ là tình trạng cơ thể thường xuyên rơi vào trạng thái mệt mỏi, khó đi vào giấc ngủ, ngủ không sâu giấc, dễ tỉnh dậy giữa đêm. Kèm theo đó là cảm giác chán ăn, ăn không ngon miệng, thậm chí là sợ ăn, dẫn đến cơ thể suy nhược, thiếu năng lượng.
Tình trạng này nếu kéo dài có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần.
2. Tác Động Xấu Của Chứng Mất Ngủ Chán Ăn Đến Sức Khỏe Cần Lưu Ý
Mất ngủ chán ăn kéo dài gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe, bao gồm:
- Suy giảm hệ miễn dịch: Thiếu ngủ và dinh dưỡng khiến cơ thể suy yếu, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng.
- Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch: Mất ngủ làm tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, là yếu tố nguy cơ gây đột quỵ, nhồi máu cơ tim.
- Rối loạn tâm lý: Thường xuyên mất ngủ, chán ăn khiến bạn dễ cáu gắt, lo âu, trầm cảm, suy giảm trí nhớ, khả năng tập trung.
- Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa: Chán ăn, ăn uống không điều độ gây rối loạn tiêu hóa, viêm loét dạ dày, tá tràng.
- Giảm ham muốn tình dục: Mất ngủ, mệt mỏi ảnh hưởng đến hormone sinh dục, giảm ham muốn.
- Suy giảm chất lượng cuộc sống: Mệt mỏi, uể oải khiến bạn khó tập trung làm việc, học tập, giảm hiệu suất công việc, ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội.
3. Nguyên Nhân Gây Ra Tình Trạng Chán Ăn Mất Ngủ
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng chán ăn mất ngủ, có thể chia thành 2 nhóm chính:
3.1. Nguyên Nhân Bệnh Lý
- Rối loạn tâm lý: Stress, lo âu, trầm cảm, rối loạn lo âu lan tỏa, rối loạn stress sau sang chấn… là những nguyên nhân tâm lý phổ biến gây mất ngủ, chán ăn.
- Bệnh lý nội tiết: Suy giáp, cường giáp, tiểu đường, rối loạn nội tiết tố nữ… cũng có thể gây ra tình trạng này.
- Bệnh lý đường tiêu hóa: Viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản, hội chứng ruột kích thích… khiến bạn khó tiêu, đầy bụng, chán ăn, khó ngủ.
- Các bệnh lý khác: Thiếu máu, ung thư, HIV/AIDS, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính… cũng là những nguyên nhân tiềm ẩn.
3.2. Nguyên Nhân Khác
- Chế độ ăn uống thiếu khoa học: Ăn quá no vào buổi tối, sử dụng nhiều chất kích thích (cà phê, rượu, bia, thuốc lá…) trước khi ngủ.
- Lối sống thiếu lành mạnh: Thức khuya, ngủ không đủ giấc, ít vận động, lạm dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ.
- Môi trường sống: Ô nhiễm tiếng ồn, ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm không khí…
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc huyết áp, thuốc giảm đau… có thể gây mất ngủ, chán ăn.
4. Cách Khắc Phục Tình Trạng Chán Ăn Mất Ngủ
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là một số phương pháp điều trị chán ăn mất ngủ phổ biến:
4.1. Tây Y
- Sử dụng thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc an thần, thuốc ngủ, thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị các bệnh lý nội tiết, tiêu hóa…
- Liệu pháp tâm lý: Liệu pháp nhận thức hành vi, liệu pháp thư giãn… giúp kiểm soát căng thẳng, lo âu, cải thiện giấc ngủ và tâm trạng.
4.2. Đông Y
- Sử dụng thảo dược: Một số loại thảo dược có tác dụng an thần, dễ ngủ như tâm sen, lạc tiên, hoa tam thất, củ bình vôi…
- Châm cứu, bấm huyệt: Tác động vào các huyệt vị giúp lưu thông khí huyết, điều hòa kinh mạch, cải thiện giấc ngủ và ăn ngon hơn.
4.3. Biện pháp hỗ trợ tại nhà điều trị chán ăn mất ngủ
Bên cạnh việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau tại nhà để hỗ trợ điều trị chán ăn mất ngủ hiệu quả:
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học:
- Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, chia nhỏ bữa ăn trong ngày.
- Ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt.
- Hạn chế đồ ăn nhanh, chiên xào, nhiều dầu mỡ, cay nóng.
- Uống đủ nước mỗi ngày (khoảng 2 lít).
- Không ăn quá no trước khi ngủ.
- Thay đổi lối sống:
- Tập thể dục đều đặn 30 phút mỗi ngày.
- Ngủ đủ giấc (7-8 tiếng/ngày).
- Tạo thói quen đi ngủ và thức dậy đúng giờ.
- Hạn chế sử dụng chất kích thích (cà phê, rượu, bia, thuốc lá…).
- Tắt các thiết bị điện tử ít nhất 1 giờ trước khi ngủ.
- Tạo không gian ngủ yên tĩnh, thoáng mát, tối.
- Thực hiện các biện pháp thư giãn:
- Nghe nhạc thư giãn, đọc sách.
- Tắm nước ấm trước khi ngủ.
- Massage, xoa bóp cơ thể.
- Thiền định, yoga.
5. Phòng Tránh Tình Trạng Chán Ăn Mất Ngủ
Để phòng tránh tình trạng chán ăn mất ngủ, bạn nên:
- Giữ tinh thần thoải mái, lạc quan, tránh căng thẳng, lo âu kéo dài.
- Xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt, nghỉ ngơi khoa học, lành mạnh.
- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý tiềm ẩn.
6. Tổng Kết
Chán ăn mất ngủ là tình trạng phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, khi có dấu hiệu bất thường, bạn nên đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Lưu ý: Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.